Waarom is een UX audit belangrijk?

Wanneer je jezelf weer eens naar je halfjaarlijkse afspraak bij de tandarts sleept, doe je dit niet omdat het direct nodig is. Je wacht (als het goed is) niet tot je kies eruit valt of tot je een ondraaglijke pijn hebt. Je gaat juist regelmatig om dit soort grote problemen in de toekomst te voorkomen. Hetzelfde geldt eigenlijk voor een APK-keuring of bijvoorbeeld het testen van je brandmelders. Waarom doe je dit dan niet voor je digitale product?

Ook bij een website of app geldt: regelmatig controleren scheelt je later veel werk. Want iedereen weet, voorkomen is beter dan genezen.

Wanneer is een UX audit nodig?

Alhoewel een check van de gebruiksvriendelijkheid van je digitale product dus eigenlijk altijd een goed idee is, zou je het in ieder geval moeten doen wanneer je merkt dat je product niet meer zo soepel werkt als voorheen. Hebben je klanten vaker hulp nodig? Klagen ze over verwarrende interface-elementen, of zie je in data dat conversies en betrokkenheid dalen? Dit zijn allemaal signalen van dat er mogelijk gebruiksproblemen zijn die je met een audit kunt opsporen.

Maar ook als je bedrijf groeit en je product steeds uitgebreider wordt, komt een audit van pas. Vanuit Humanoids doen we veel opdrachten voor complexe digitale producten. Vaak zie je in deze omgevingen dat een product lang geleden is gebouwd en er in de loop der jaren allerlei nieuwe functies zijn bedacht en op het scherm zijn geplaatst. Op een gegeven moment loop je tegen de letterlijke grenzen van je schermbreedte aan en past het simpelweg niet meer. Je bent op dit moment eigenlijk al te laat.

Nieuwe functies worden toegevoegd zonder een overkoepelend plan, waardoor de samenhang verdwijnt. Navigatie wordt rommeliger, workflows voelen minder logisch aan, en gebruikers bedenken ingewikkelde work-arounds of ervaren frustratie.

Herkenbaar? Een audit helpt je de vinger op de zere plek te leggen en een plan te maken om de gebruikservaring te verbeteren.

Wat houdt een UX audit in?

Tijdens een UX audit kijken we naar zowel kwantitatieve als kwalitatieve data. We analyseren dus niet alleen hoe gebruikers zich door je product bewegen, maar onderzoeken ook waarom bepaalde keuzes worden gemaakt en hoe problemen worden veroorzaakt. We kijken hierbij naar onderwerpen als navigatie, consistentie, toegankelijkheid en de user flow in zijn geheel. We hebben wat methodes op een rijtje gezet.

Kwantitatieve methodes

Kwantitatieve onderzoeksmethodes geven je harde cijfers over hoe gebruikers zich door je product bewegen en waar ze afhaken. Dit is vaak een goed startpunt: je krijgt snel inzicht in de grootste pijnpunten en kunt onderbouwde beslissingen nemen. Enkele effectieve methodes zijn:

Data, data, data

Met tools zoals Google Analytics of Hotjar kun je precies zien hoe gebruikers zich gedragen. Waar klikken ze op? Hoe lang blijven ze hangen? Wanneer geven ze het op en sluiten ze je site of app? Deze data helpt je patronen te herkennen en te ontdekken waar mensen vastlopen.

Hoe meer meningen, hoe meer vreugd

Door middel van vragenlijsten kun je snel data van veel verschillende soorten gebruikers in handen krijgen. Dit is handig voor het verzamelen van feedback over voorkeuren, tevredenheid of specifieke knelpunten.

Is het wel écht zo logisch

Een goed menu of navigatiestructuur voelt vanzelfsprekend, vooral wanneer je er zelf al lang mee werkt en er elke dag naar kijkt. Een gebruiker kan dit heel anders ervaren.

Technieken als card sorting en tree testing gebruiken we om met gebruikers content te categoriseren en te organiseren, wat helpt bij het verbeteren van de menustructuur, informatiearchitectuur en navigatiepaden. Het kan online worden gedaan met grote aantallen deelnemers om patronen te ontdekken in hoe gebruikers informatie groeperen.

Er zijn nog veel meer handige UX-testen die je relatief snel en zonder grote kosten kunt uitvoeren. Maar data alleen vertelt nooit het hele verhaal. Daarom is het slim om kwantitatief onderzoek altijd te combineren met kwalitatieve methodes, zodat je niet alleen weet wat er misgaat, maar ook waarom.

Kwalitatieve methodes

Met kwalitatieve research methodes duiken we dieper in de ervaring van gebruikers en onderzoeken we het waarom achter hun gedrag. Ze helpen ons begrijpen hoe mensen een product écht gebruiken en waar hun frustraties en behoeftes liggen. Dit zijn wat voorbeelden van methodes die je hiervoor kunt inzetten.

Expert Review

Niet alleen eindgebruikers, maar ook als UX desinger/researcher kan je een product kritisch bekijken. Aan de hand van vaste principes zoals de 10 Usability Heuristics for User Interface Design van Nielsen & Norman Group kun je een digitaal product enigszins objectief beoordelen. Dit is een goede methode om mee te starten en al snel wat laaghangend fruit te vinden.

De stem van de gebruiker

Eén-op-één gesprekken met gebruikers (en andere stakeholders) geven waardevolle inzichten in hoe een product wordt ervaren. Door niet alleen de juiste vragen te stellen, maar ook tussen de regels door te luisteren, ontdek je onderliggende behoeftes en pijnpunten. Dit helpt om producten beter aan te laten sluiten op de echte wereld van de gebruiker.

Testen of het écht werkt

Een ontwerp kan er goed uitzien, maar hoe werkt het in de praktijk? Tijdens usability tests voeren gebruikers taken uit binnen een interface, terwijl je als onderzoeker observeert waar ze vastlopen en hoe ze problemen proberen op te lossen. Dit maakt knelpunten zichtbaar en biedt concrete verbeterpunten.

Onderzoek als basis

Bij Humanoids geloven we dat onderzoek naar en met de gebruiker de sleutel is tot een sterke gebruikerservaring. Door in gesprek te gaan met echte gebruikers én onze eigen expertise toe te passen, zorgen we ervoor dat digitale producten niet alleen werken, maar ook prettig en efficiënt aanvoelen.

Toch is niet iedereen hiervan overtuigd. Je hoort (ja, echt waar) soms uitspraken als: "Feedback kost alleen maar tijd, dus dat vragen we niet op". Maar het tegendeel is waar: regelmatig feedback verzamelen bespaart je later juist tijd en moeite. Tegelijkertijd snappen we dat het niet altijd makkelijk is om een hele bedrijfscultuur in één keer om te gooien. Daarom: begin klein. Voer eens een gesprek met een gebruiker, zet Google Analytics aan, of test een kleine verandering. Elk inzicht is er één en brengt je weer een stap verder.

Een praktijkvoorbeeld: Accessibility audit voor DPG Media

Een UX audit kan zich richten op verschillende aspecten van een digitaal product. Een voorbeeld hiervan is een accessibility audit, waarbij de focus ligt op de toegankelijkheid voor álle gebruikers. Dit was precies de insteek van de audit die we uitvoerden voor Ouders van Nu, een magazine en online platform over ouderschap, onderdeel van DPG Media. Omdat DPG Media veel van hun labels op dezelfde codebasis draait, met alleen variërende stijlen per merk, was het cruciaal om toegankelijkheidsproblemen structureel aan te pakken. Verbeteringen zouden niet alleen Ouders van Nu ten goede komen, maar direct impact hebben op meerdere platformen.

We startten met een expert review aan de hand van WCAG richtlijnen als een handige eerste stap. Dit gaf ons snel inzicht in de meest voor de hand liggende toegankelijkheidsproblemen. Vervolgens hebben we usability tests en interviews met gebruikers uitgevoerd om diepere inzichten te verkrijgen. Hier ontdekten we hoe gebruikers met verschillende visuele beperkingen daadwerkelijk door de interface navigeerden en welke obstakels zij tegenkwamen.

Daarnaast adviseerden we DPG om structureel meer data te verzamelen over toegankelijkheid, zodat audits in de toekomst effectiever konden worden ingezet en problemen tijdig gesignaleerd werden. De resultaten van onze audit werden enthousiast opgepakt binnen DPG en vormden de basis voor bredere verbeteringen in hun digitale producten.

UX audit en AI: een slimme combinatie

AI-tools maken het makkelijker om snel grote hoeveelheden data te analyseren. Ze helpen bijvoorbeeld bij het herkennen van patronen in gebruikersgedrag, het clusteren van feedback of het automatisch analyseren van interviews. Dat scheelt tijd én levert waardevolle inzichten op. Toch is AI geen wondermiddel. Het laat zien waar gebruikers vastlopen, maar de context ontbreekt. Wat écht telt is de interpretatie: begrijpen wat er misgaat en waarom. Dáár komt de ervaring van een UX-specialist om de hoek kijken. Niet om de data te herhalen, maar om er richting aan te geven en keuzes op te baseren.

Wat levert een UX audit mij op?

Het resultaat van een UX audit? Een concreet rapport met inzichten en aanbevelingen, zodat je precies weet waar de knelpunten zitten en hoe je ze kunt oplossen. Soms gaat het om kleine aanpassingen, zoals het verbeteren van labels of knoppen, maar in andere gevallen is er een bredere herstructurering nodig. In beide gevallen voorkom je dat de problemen zich opstapelen tot een punt waarop een volledig herontwerp (en ontwikkeling) de enige optie is.

Dus: laat dat gaatje nou niet uitgroeien tot een rotte kies en neem contact met ons op! Een voordeel: we zijn een stuk minder eng dan de tandarts.